De nieuwe donkere middeleeuwen
Toen ik opgroeide in een sloppenwijk in Israël, geloofde ik heilig dat kennis en onderwijs me zouden bevrijden en me uit mijnellendige omstandigheden in een glamoureuze wereld van gelukkig leren.Maar nu, als volwassene, bevind ik me in een buitenaards universum waar functionele geletterdheid niet bestaat, zelfs niet in ontwikkelde landen, waar ‘cultuur’ alleen maar sport en muziek betekent, waar wetenschap wordt bestempeld als slecht en gevreesd door steeds vijandigere enagressieve massa’s, en waar irrationaliteit in al zijn vormen (religiositeit, het occulte, samenzweringstheorieën) floreert.
De weinige echte geleerden en intellectuelen die nog over zijn, zijn op de terugtocht, terug naar de ivoren torensvan een eeuw geleden.Hun plaats wordt steeds vaker ingenomen door autodidactische “experts”, narcistische bloggers, wannabe “auteurs” en “auteurs”, en partijdige promotors van (vaak zelfbevorderende) “oorzaken”.
Er volgen sombere resultaten: de “encyclopedie” van Wikipedia wordt “bewerkt” door anonieme gebruikers met onbeperkte toegang tot de inhoud en geen inloggegevens;rages als milieuactivisme en alternatieve ‘medicijnen’ verspreiden zich kwaadaardig en proberen dissidenten het zwijgen op te leggen, soms met gewelddadige middelen;het tarief dat door de media wordt bediend, bestaat nu uitsluitend uit soapseries en reality-tv-shows;Lezen is op terminale achteruitgang;op enkele uitzonderingen na zijn de “nieuwe media” een mengelmoes van sektarische opvattingen en verzonnen “nieuws”;de weinige geloofwaardige bronnen van betrouwbare informatie zijn al lang verdronken in een kakofonie van vervalsingen en vervalsingen.
Het is een trieste aanfluiting van het idee van vooruitgang.Hoe meer teksten we online beschikbaar stellen, hoe meer onderzoek er wordt gepubliceerd, hoe meer boeken er worden geschreven – hoe lager opgeleide mensen zijn, hoe meer ze vertrouwen op beeld en geluid in plaats van op het geschreven woord, hoe meer ze proberen te ontsnappen en liever verdoofd wordenin plaats van uitgedaagd en geprovoceerd te worden.
Zelfs de steeds dunner wordende minderheid die verlicht wil worden, wordt overspoeld door een verstikkende en onhandelbare lawine van willekeurige gegevens, bestaande uit zowel echte als pseudowetenschap.Er is geen manier om de twee uit elkaar te houden, dus heerst er een “democratie van kennis” waar iedereen even gekwalificeerd is en alles gaat en evenveel verdient.Dit relativisme doemt de eenentwintigste eeuw op tot het begin van een nieuwe ‘donkere eeuw’, hopelijk slechts een tussenperiode tussen twee perioden van echte verlichting.
